Dwór Artusa i Rynek Staromiejski

Podróż filmowym szlakiem zaczynamy od Dworu Artusa, który stoi na Rynku Staromiejskim. Dwór jest symbolem dawnej potęgi miasta, a rynek – sercem i salonem Torunia. To najlepsze miejsce, by zacząć odkrywać Filmowy Toruń. Początek trasy znajdziecie na chodniku przy wejściu do Dworu Artusa. Zatrzymajcie się, spójrzcie w dół, a waszym oczom ukaże się długi ciąg wykonanych z brązu pierników.

Piernikowa Aleja Gwiazd

Najsłynniejsze, toruńskie pierniki to katarzynki. Przed Dworem Artusa tworzą one „Piernikową Aleję Gwiazd”, zainicjowaną w 2003 roku wspólnie przez Urząd Miasta Torunia oraz producenta toruńskich pierników – Fabrykę Cukierniczą Kopernik. Co roku nagrodą „Katarzynki” honorowane są dwie wybitne postacie związane z miastem.

Swoje pierniki sławy, posiada już kilku znanych aktorów pochodzących z Torunia. Wśród, których znajdują się m.in.: Olga Bołądź (Latające świnie, Służby specjalne), Bogusław Linda (Psy, Kobieta samotna, Przypadek, Powidoki), Joanna Koroniewska (Na dobre i na złe, Cold Kenya), Małgorzata Kożuchowska (Kiler, M jak miłość) i Grażyna Szapołowska (Krótki film o miłości, Nadzór, Magnat).

MFF Tofifest, pomysłodawca trasy Filmowy Toruń, co roku honoruje wybitnych twórców kina, związanych z regionem kujawsko – pomorskim. Pod patronatem prezydenta Torunia Michała Zaleskiego podczas festiwalu przyznawana jest nagroda Flisaka. Dotychczasowymi laureatami nagrody są m.in.: wspomniana Olga Bołądź, Piotr Głowacki (Bogowie, 80 milionów, Dom zły), Magdalena Czerwińska (Demakijaż, Daas, Wojna polsko-ruska), Tomasz Wasilewski (Płynące wieżowce, Zjednoczone stany miłości, zdobywca Srebrnego Niedźwiedzia Berlinale), Jakub Gierszał (Nieulotne, Córki dancingu, Pokot).

 

 

---

Dwór Artusa i Rynek Staromiejski

Co tu kręcono?

Oba miejsca kilkukrotnie były bohaterami filmów.

 

• „Rok spokojnego Słońca”

Rok spokojnego Słońca Dowiedz się więcej Krzysztof Zanussi Dowiedz się więcej

Pierwszy film jaki kręcono w Dworze Artusa realizowała w 1984 roku ekipa Krzysztofa Zanussiego. Reżyser skorzystał z wnętrz Sali Wielkiej. Ówcześnie zresztą mającej szlif stołówki zakładowej i pozbawionej wszystkich przebogatych dekoracji i złoceń, jakie obecnie możemy oglądać. Dlatego też, w nagrodzonym Złotym Lwem w Wenecji (1985) filmie trudno jest rozpoznać wnętrza Dworu, podczas sceny potańcówki, w której uczestniczą główni bohaterowie. Zanussi wykorzystał też plenery, zrujnowanej wtedy, zabudowy ulicy Podmurnej (o tym piszemy TUTAJ). „Rok spokojnego Słońca” opowiada o miłości niemożliwej, jaka zrodziła się pomiędzy polską repatriantką (Maja Komorowska) i amerykańskim żołnierzem (Scott Wilson), gdzieś na świeżo opanowanych Ziemiach Odzyskanych w 1945 roku.

 

• „Kto nigdy nie żył”

Kto nigdy nie żył Dowiedz się więcej Andrzej Seweryn Dowiedz się więcej

Zdjęcia do „Kto nigdy nie żył” Andrzeja Seweryna realizowano w 2005 roku. Dwór Artusa i Rynek grają tam miejsce spaceru po mieście głównego bohatera – księdza Jana (Michał Zebrowski). Film Seweryna był debiutem reżyserskim tego wielkiego aktora. Opowiadał o duszpasterzu młodych narkomanów, który w pewnym momencie odkrywa, że zaraził się wirusem HIV. To zupełnie zmienia jego sposób postrzegania świata. Ważniejsze role zagrały w tym filmie inne toruńskie miejsca: Pod Krzywą Wieżą, nadbrzeża Wisły i okolice Dworu Mieszczańskiego.

 

• „Lekarze”

Lekarze Dowiedz się więcej

W popularnym serialu telewizji TVN, Dwór Artusa został przemianowany na Urząd Miasta Torunia. W kadrach pojawiała się m.in. przepiękna klatka schodowa, która w rzeczywistości nie prowadzi do gabinetów urzędników miejskich, lecz do jednej z najbardziej reprezentacyjnych sal Torunia – Sali Wielkiej.

 

• „Panoptikon”

Panoptikon Dowiedz się więcej Marcin Gładych Dowiedz się więcej

Zarówno wnętrza Dworu, jak i plenery Rynku Staromiejskiego wykorzystała w 2010 roku ekipa filmu „Panoptikon” w reżyserii Marcina Gładycha. Niezależny, pełnometrażowy film opowiadał o stuleciu historii Torunia widzianym z perspektywy ludzi więzionych w toruńskim areszcie śledczym zwanym „Okrąglakiem”.

Podczas zdjęć do „Epizodu 1939”, realizowanych na Rynku Staromiejskim i wieży Ratusza, Marcin Gładych wywołał spory skandal. Pierwsze ujęcia przewidywały bowiem, pokazanie hitlerowskich flag powiewających nad zdobytym miastem. Niestety spora grupa Torunian nie wiedziała, że to plan filmowy i uznała ten akt za wyskok neonazistów. Wezwano policję, pojawiła się też straż miejska. Na szczęście incydent zakończył się polubownie. Część zdjęć do „Epizodu 1939” nakręcono także we wnętrzach Dworu Artusa.

Marcin Gładych jeszcze raz „najechał” Dwór ze swoją ekipą, rozpoczynając zdjęcia do filmu „Trzynasty miesiąc” o Brunonie Schulzu. W Dworze nakręcono zdjęcia odważne, mające obrazować pełne erotyki prace graficzne Schulza.

 

• „Excentrycy”

Excentrycy Dowiedz się więcej Janusz Majewski Dowiedz się więcej

Piękne ujęcia Rynku Staromiejskiego i Sali Wielkiej Dworu Artusa mogliśmy obejrzeć w filmie Janusza Majewskiego „Excentrycy, czyli po słonecznej stronie ulicy” z 2015 roku. Na planie pojawiły się gwiazdy: Maciej Stuhr, Sonia Bohosiewicz, Wiktor Zborowski, Wojciech Pszoniak i debiutująca Natalia Rybicka. Ta słodko – gorzka historia o jazzie, wdzierającym się jak huragan w szarość stalinowskiej Polski lat 50. otrzymała wiele nagród na festiwalu w Gdyni.

 

---

Rynek i Dwór – parę słów o nich samych

Rynek. Po pierwsze – nie nazywajcie go Starym Rynkiem, bo to jest rynek, samodzielnego w średniowieczu, Starego Miasta Torunia. Stąd właściwa nazwa to Rynek Staromiejski, w odróżnieniu od leżącego 1.5 km dalej Rynku Nowomiejskiego, czyli rynku Nowego Miasta Torunia. Dziś zatarł się sens tych dwóch nazw, bo podział na osobne organizmy zanikł dawno temu i terminem Stare Miasto obejmujemy cały zespół toruńskiej Starówki.

Dwór Artusa. Budynek, który oglądamy dzisiaj powstał w 1891 roku wg projektu radcy miejskiego Rudolfa Schmidta. Utrzymany jest w stylu historyzującym, łączącym elementy neomanieryzmu niderlandzkiego i neogotyku. Wnętrza utrzymane są w stylu bogatego historyzmu. Obiekt zastąpił swojego starszego brata. Był nim gotycki Dwór Artusa stojący w tym miejscu od XIV do XIX wieku. Obecnie jest siedzibą Centrum Kultury „Dwór Artusa”, w których odbywają się co roku dziesiątki wydarzeń kulturalnych.

Flisak. Na Rynku znajdziecie też uroczy pomniczek z fontanną poświęcony toruńskiemu Flisakowi. Wg legendy wyprowadził on z miasta tysiące żab, które spadły na Toruń jak plaga egipska. Na tym pomniku wzorowana jest statuetka nagrody Flisak MFF Tofifest przyznawana filmowcom z naszej Małej Ojczyzny.

Poza tym zwróćcie uwagę na:

• największy w Polsce gotycki ratusz, jego budowę zapoczątkowano w XIII wieku, a ukończono w wieku XVI (jeżeli nie liczyć późniejszych przebudów i zmian), potężna budowla była świadkiem wielu wydarzeń historycznych, m.in. w jej komnatach zmarł król Rzeczpospolitej Jan Olbracht, obecnie mieści się tu Muzeum Okręgowe,
• pomnik Mikołaja Kopernika z 1853 roku,
• rokokową Kamienicę Pod Gwiazdą należącą w XVI wieku do wielkiego humanisty Kallimacha, nauczyciela synów Kazimierza Jagiellończyka,
• kościół Św. Ducha (Jezuitów), barokowa budowla z końca XVIII wieku stanęła tu według projektu torunianina, architekta Efraima Schroegera, jako zbór ewangelicki, potem przejęli ją katolicy i dobudowali obecną wieżę, zachowując jednak charakter stylu architektonicznego,
• monumentalną świątynię NMP, zbudowany w XIV wieku jako siedziba zakonu Franciszkanów jest obecnie prawdziwym skarbcem dzieł sztuki średniowiecznej i nowożytnej,
• rzeźbę osła, która jest kopią stojącego w tym samym miejscu kilkaset lat temu średniowiecznego pręgierza – miejsca wymierzania kar przestępcom.